ضروری است که شرکت ها همه مسائل و جامعه اطراف خود را به دقت نگاه کنند و توجه داشته باشند که عملکرد و فعالیت آن ها تا چه اندازه بر محیط، افراد و مکان های اطراف تاثیر دارد.
تعریف حسابداری اجتماعی:
حسابداری اجتماعی یکی از شاخه های حسابداری است که میزان تاثیر یک کسب و کار را بر جامعه بررسی می کند. این نوع حسابداری به دارایی های مختلفی که در حسابداری های مالی و پولی مطرح می شود، نمی پردازد بلکه تمرکز اصلی این شاخه از حسابداری بر رفتارهای مربوط به کسب و کار است.
منشا حسابداری اجتماعی:
حسابداری اجتماعی در اواخر قرن ۲۰ پدید آمد و رشد آن به عنوان یک شاخه حسابداری از جنبش های زیست محیطی مربوط به شرکت های بزرگ، تقاضای مردم و دولت، مبتنی بر شفاف سازی فعالیت ها و اثرات آن بر محیط، نشات می گیرد.
به طور کل حسابداری اجتماعی دربرگیرنده رفتارهای کاری است که رفاه را برای اجتماع به دنبال دارد. این حسابداران را حسابداری محیطی و اجتماعی، گزارشگر اجتماعی، مسئولیت اجتماعی نیز نامیده اند.
حسابداری اجتماعی، یک فرایند است که همه ی واحد های اقتصادی و شرکت ها می توانند انجام دهند (فقط به کسب و کارهای سود آور اختصاص ندارد)، دولت، کسب و کارهای غیر انتفاعی و سازمان های خیریه نیز شامل این نوع حسابداری اند.
اصول حسابداری اجتماعی:
چهار اصل اساسی در سیستم حسابداری مربوط به اجتماع وجود دارد:
- واحد های تجاری در برابر جامعه اطراف خود متعهد هستند و باید به اجرای تعهدات خود پای بند باشند.
- منبع های اقتصادی مربوط به جامعه محدود و کمیاب است، پس حداکثر بهره وری و استفاده از آن ضروری است، اما به صورتی که منفعت های اجتماعی که از آن ها حاصل می شود، از هزینه های اجتماعی بیشتر شود.
- کالا ها و خدماتی که امروز به صورت رایگان استفاده کردیم در اینده رایگان در اختیار ما قرار نمی گیرند( مانند هوای پاک).
- یکی از حقوق اجتماع و جامعه این است که از تعهدات اجتماعی شرکت های تجاری به خود و هم چنین از میزان عمل به این تعهدات آگاه شوند و این آگاهی ها باید بر مبنای گزارشات و اصول حسابداری اجتماعی باشد.
به طور کلی مفاهیم و اصول مربوط به حسابداری اجتماعی همان اصول حسابداری مالی است، اما ضروری است که تجدید نظری در آن ها صورت گیرد تا با اهداف حسابداری اجتماعی هماهنگ شود.
مزایای حسابداری اجتماعی:
در رابطه با مزایای حسابداری اجتماعی گفته می شود که هیچ یک از واحدهای تجاری نمی تواند ادعا کند که او فقط حق استفاده و بهره برداری از منابع اجتماعی را دارد زیرا همه مردم و سازمان ها در این منابع سهیم اند. با توجه به سهیم بودن همه افراد جامعه در بهره وری از این منابع، شرکت ها و واحدهای تجاری در رابطه با بهره وری درست از این منابع مسئولند و باید پاسخگو باشند.
نقش دولت در حسابداری اجتماعی:
دولت نیز در این میان نقشی پررنگ به عنوان یک قدرت دارد. نفوذ دولت به 3 روش انجام می گیرد:
- مشخص کردن فعالیت های غیر قانونی و اجتماعی.
- دولت می تواند جهت تامین هزینه خسارت های اجتماعی، مالیاتی را در نظر بگیرد، هدف از این نوع مالیات ها این است که شرکت ها فعالیت هایی که اثرات منفی بر روی اجتماع می گذارند را کنترل کنند و در صورت امکان آن ها را کاهش دهند.
- دولت با تصویب قوانینی، موجب محدود شدن فعالیت هایی می شود که به صورت عادی ضرری برای اجتماع در پی ندارد ولی در صورت زیاد شدن و از بین بردن محدودیت های آن فعالیت ها، می توانند برای سلامت اجتماعی مشکل ایجاد کنند.
مشکلات عملی سازی حسابداری اجتماعی:
برای چگونگی و اصول گزارش اطلاعات حسابداری هنوز قانونی وجود ندارد و با این شرایط مشکلات عمده ای بر سر راه پیشرفت این حسابداری وجود دارند که عبارت اند از:
- نوع گزارش مشخص نیست این که مالی باشد یا غیر مالی.
- میزان ارائه و تحویل اطلاعات مشخص نیست به این معنا که چه مقدار اطلاعات کافی است.
- نبود یک معیار یا شاخصی برای مقایسه کردن شرکت ها و واحدهای تجاری با یکدیگر.
- گزارشات موجود کیفیت بسیار پایینی دارند و چون قانون مشخصی برای آن ها نیست، گزارشات به صورت سلیقه ای انجام می شود.
