در انبار و عملیات انبارگردانی و همچنین نحوه ثبت آن‌ها در حسابداری آنلاین، روش فایفو یکی از روش‌های معروف است که روش اولین صادره از اولین وارده نام دارد و نحوه کار آن بدین صورت است که کالای خریداری شده به ترتیب ورود به انبار، از انبار خارج می‌شود.
به بیان دیگر یعنی اول کالاهایی که در ابتدا خریداری شده‌اند، مصرف می‌شوند و به فروش می‌رسند سپس کالاهایی که در پایان دوره در انبار باقی مانده است، مربوط به خریدهای آخر است و قیمت آن‌ها بر اساس ارزش موجودی کالای پایان دوره در نظر گرفته می‌شود.
روش فایفو:
روش فایفو (fifo)، یکی از متداول‌ترین روش‌ها در ارزیابی موجودی‌ها است که کار با آن بسیار آسان است. گردش اقلام بهای تمام شده در این روش، از طریق گردش فیزیکی اقلام، موجودی چک می‌شود و بدین ترتیب باعث ارزیابی موجودی‌ها در آخر دوره و با قیمت‌های نزدیک به قیمت‌های جاری می‌شود.
اجرا کردن این روش و استفاده از آن در دوره‌هایی که قیمت در حال افزایش است سبب می‌شود که سود ناخالص بیشتری ایجاد شود. اما بایستی توجه داشت که سود بیشتر باعث مالیات بر درآمد بیشتری نیز می‌شود و درآمدهای جاری را با اقلام بهای تمام شده قبلی، مقایسه می‌کند.
بنابراین باعث می‌شود که سود و کارایی بیشتر از حد واقعیت به نظر برسد و برای جایگزین کردن موجودی‌ها، بهای بیشتری پرداخت نمود. تطابق دادن قیمت تمام شده کالاهای قدیمی با درآمدهای جاری باعث کسب سود ناشی از نگهداری موجودی می‌شود که نمایان‌گر قدرت سودآوری بیشتر است و باعث گمراهی گروه‌های ذینفع می‌شود.
مشکلات فایفو:
وجود یک مشکل مهم در روش fifo این است که اگر لازم باشد چند قیمت تمام شده متنوع و مختلف به طور همزمان و جداگانه مورد استفاده قرار گیرد، آن گاه لازم است که جزئیات بیشتری در گزارش هزینه تولید درج گردد که این کار باعث می‌شود روش fifo به یک روش پیچیده و نادرست تبدیل شود.
روش‌های تهیه گزارش هزینه تولید:
از جمله روش‌های تهیه گزارش برای هزینه کالاهای تولیدی، می‌توان به روش‌های زیر اشاره نمود:
روش میانگین:
طبق روش میانگین، بهای تمام شده موجودی کالای در حال ساخت ابتدای دوره، به هزینه‌های دوره اضافه شده و روی محصولات ساخته شده سرشکن می‌شود.
روش اولین صادره از اولین وارده (فایفو):
در این روش که به روش فایفو معروف است، قیمت تمام شده موجودی کالای در حال ساخت ابتدای دوره و همچنین هزینه‌های اضافه شده برای تکمیل آن، به طور جدا نشان داده شده و محاسبه می‌شوند.
مقایسه این دو روش:
استفاده از روش میانگین و fifo هر دو دارای مزیت‌هایی هستند و هیچ کدام از آن‌ها، نسبت به روش دیگر برتری و مزیت خاصی ندارد. بنابراین می‌توان گفت انتخاب هر کدام از این روش‌ها به تصمیم مدیریت و شرایط موجود بستگی دارد اما اختلاف اساسی موجود در بین این دو روش، به کالای در جریان ساخت اول دوره در دوره‌های مختلف وابسته است.
در روش میانگین، هزینه‌های کالای در جریان ساخت اول دوره به هزینه‌های مواد، دستمزد و سربار کارخانه طی دروه اضافه شده و پس از آن، بهای تمام شده یک واحد کالای تولیدی، از تقسیم جمع هزینه‌های مزبور به معادل آحاد تکمیل شده حاصل می‌شود.
در روش fifo بهای تمام شده کالای در حال ساخت اول دوره به صورت یک رقم جداگانه و مجزا از سایر هزینه‌ها در نظر گرفته و در آن دوره نشان داده می‌شود. هزینه‌ها جهت تکمیل آن صورت می‌گیرد که جمع آن‌ها بیانگر بهای تمام شده قسمتی از واحدهای انتقالی به دایره بعدی است.
روش LIFO و روش شناسایی ویژه:
در مقایسه با روش فایفو، دو روش لایفو و شناسایی ویژه وجود دارند که در ادامه مطلب به شرح آن‌ها پرداخته شده است:
روش اولین صادره از آخرین وارده (لایفو):
در روش اولین صادره از آخرین وارده که به روش لایفو (LAST IN FIRST OUT) معروف است، فرض می‌شود که آخرین کالای خریداری شده زودتر از انبار خارج می‌شود و آن چه که در پایان دوره باقی می‌ماند از بین کالاهای موجود در اول دوره است.
روش شناسایی ویژه:
روش شناسایی ویژه، به منظور تعیین بهای تمام شده آخر دوره کالاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بهای تمام شده هر واحد از آن را بتوان به تنهایی محاسبه نمود.
به عبارت دیگر می‌توان گفت، تعداد کالای باقیمانده از هر نوع کالا را در قیمت واحد آن ضرب نموده تا بهای کل آن کالا محاسبه شود سپس در نهایت مجموع بهای تمام کالاهای باقیمانده در پایان دوره مذکور به دست می‌آید.
استفاده از سیستم اتوماسیون اداری برای افزایش راندمان کاری سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود.
پرسش و پاسخ متداول در مورد روش فایفو در حسابداری:
روش فایفو چیست؟
روش فایفو، در انبار و عملیات انبارگردانی و نحوه ثبت آن‌ها در حسابداری یکی از روش‌های معروف است. در این روش کالای خریداری شده به ترتیب ورود به انبار، از انبار خارج می‌شود. به بیان دیگر، ابتدا کالاهایی که در پایان دوره در انبار باقی مانده، مربوط به خرید آخر است و قیمت آن‌ها بر اساس ارزش موجودی کالای پایان دوره محاسبه می‌شود.
مشکل روش فایفو چیست؟
مشکل این روش به این صورت است که اگر بخواهیم چند قیمت تمام شده متنوع و مختلف را به صورت همزمان و جداگانه مورد استفاده قرار دهیم، لازم است که جزئیات بیشتری در گزارش هزینه تولید ارائه دهیم و این باعث ایجاد یک روش پیچیده و نادرست می‌شود.
روش میانگین تهیه گزارش هزینه تولید چیست؟
در این روش، بهای تمام شده موجودی در حال ساخت ابتدای دوره، به هزینه دوره اضافه می‌شود و روی محصولات ساخته شده تقسیم می‌شود.
روش میانگین چیست؟
در روش میانگین، هزینه‌های کالای در جریان ساخت اول دوره به هزینه‌های مواد، دستمزد و سربار کارخانه طی دروه اضافه می‌شود و بعد، بهای تمام شده یک واحد کالای تولیدی، از تقسیم جمع هزینه‌های مزبور به معادل آحاد تکمیل شده حاصل می‌شود.
روش شناسایی ویژه چیست؟
برای مشخص کردن ارزش تمام شده آخر دوره، کالاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که ارزش تمام شده هر واحد از آن را بتوان به تنهایی مورد محاسبه قرار داد.
