شرکت های تضامنی علاوه بر حساب سرمایه شرکا دارای حساب های دیگری نیز می باشند. علت تفکیک این نوع حساب ها منع قانونی تغییر حساب سرمایه شرکا می باشد و عمدتا عملیات جاری یک شرکت تضامنی در حساب های زیر منعکس می شود:
حساب سرمایه شرکا
حساب جاری شرکا
حساب برداشت شرکا
حساب وام شرکا
حساب اندوخته عمومی
حساب سرمایه شرکا:
به منظور ثبت سرمایه شرکا در دفاتر شرکت تضامنی دو روش وجود دارد:
روش ثابت:
در این روش حساب سرمایه شرکا معادل مبلغی که در شرکت نامه مقرر شده و شرکا سرمایه گذاری نموده اند در بستانکار حساب سرمایه ثبت می شود.
با توجه به این که از لحاظ قانون تجارت تغییر در سرمایه شرکا منع قانونی دارد و تغییرات سرمایه شرکا باید در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد، لذا حساب سرمایه شرکا معمولا به یک مبلغ ثابت در دفاتر ثبت و نگه داری می شود و تغییرات ناشی از برداشت شرکا یا تغییرات ناشی از سود و زیان در حساب های دیگری که برای این منظور تدارک دیده شده است ثبت می گردند.
نکته: این روش در کشورمان کاربرد وسیع تری دارد.
روش متغیر:
در این روش حساب سرمایه شرکا تنها شامل رقم ثابت مندرج در شرکت نامه نبوده و هر گونه برداشت اعم از نقدی و غیر نقدی، سهم سود و زیان، پاداش شرکا، حق الزحمه هر یک از شرکا در این حساب منظور می شود.
در برخی از کشور ها به علت این که شرکت تضامنی به صورت توافقی می باشد و در اداره ثبت شرکت ها به ثبت نمی رسد این روش کاربرد دارد. در ایران چون شرکت تضامنی باید در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد، لذا حساب سرمایه شرکا به روش ثابت نگه داری می شود.
در امور حسابداری استفاده از نرم افزار حسابداری، حسابداری تحت وب، حسابداری آنلاین و حسابداری رایگان مورد نیاز است.
حساب جاری شرکا:
وقتی تغییرات سرمایه شرکا منع قانونی داشته باشد (در روش ثابت)، جهت انجام برخی از مبادلات مالی فی ما‌بین شرکا و شرکت، برای هر کدام از شرکا حساب جاری جداگانه ای نگه داری می شود.
برداشت و سهم زیان هر یک از شرکا، در قسمت بدهکار حساب جاری وی و سهم بهره سرمایه (در صورتی که در شرکت نامه پیش بینی شده باشد)، سهم سود، حقوق و کمسیون هر یک از شرکا در بستانکار حساب جاری او ثبت می شود.
این حساب از نوع حساب دائمی بوده و مانده آن از سالی به سال دیگر منتقل و محل نمایش آن در ترازنامه، بین بدهی ها و سرمایه شرکا می باشد. به همین منظور برای هر یک از شرکا شرکت تضامنی در دفاتر حساب جداگانه ای تحت عنوان حساب جاری شرکا افتتاح می گردد که هر گونه برداشت، سهم سود و زیان، پاداش، بهره سرمایه هر یک از شرکا و حقوق شرکا در این حساب منظور می شود.
در صورتی که مانده این حساب بستانکار باشد شرکا می توانند از این حساب برداشت کنند. حساب جاری شرکا معمولا به دلایل زیر در شرکت های تضامنی ایجاد می شود:
با توجه به اینکه عملیات مالی هر شریک با شرکت از حساب سرمایه او مجزا و تفکیک شده است بنابراین از حساب جاری شرکا استفاده می شود.
سهم سود شرکا در حساب جاری شرکا ارائه می شود و این سود متعلق به هر شریک می باشد و در هر زمان که تمایل داشته باشد می تواند از حساب جاری خود برداشت نماید.
با توجه به مسئولیت نا محدود شرکا در مقابل طلب کاران لذا سرمایه شرکت وثیقه طلب بستانکاران می باشد.
سرمایه شرکت در شرکت تضامنی یکی از ارکان اساسی شرکت است و نمی تواند دچار افزایش یا کاهش شود و با توجه به اینکه از لحاظ قانون تجارت تغییر در سرمایه شرکا منع قانونی دارد و تغییرات سرمایه شرکا باید در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد.
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات ثبت تغییرات شرکت می باشد.
حساب برداشت شرکا:
حساب برداشت حسابی است که به نام هر یک از شرکا در دفاتر افتتاح و برداشت شخصی (نقدی یا غیرنقدی) هر شریک در طی دوره مالی در بدهکار این حساب ثبت می شود.
این حساب یک حساب موقت بوده و در پایان دوره مالی، مانده آن به حساب جاری هر شریک منتقل می شود. میزان حداکثر حق برداشت هر شریک در شرکت نامه قابل پیش بینی می باشد.
چون برداشت شخصی هر شریک به منزله دریافت وام از شرکت است، لذا ممکن است نسبت به برداشت شرکا بهره ای در شرکت نامه در نظر گرفته شود.
مانده این حساب بدهکار بوده و در پایان دوره مالی چنان چه ثبت حساب سرمایه شرکا از روش ثابت استفاده شود و به حساب جاری شرکا و در صورتی که ثبت حساب سرمایه شرکا به روش متغیر باشد، به حساب سرمایه شرکا بسته می شود.
حساب وام شرکاء:
با توجه به اینکه اولا افزایش سرمایه در شرکت های تضامنی طبق قانون خاصی صورت می گیرد و ثانیا ممکن است تمامی شرکا با افزایش سرمایه موافقت نکنند.
لذا در مواقعی که شرکت با کمبود نقدینگی مواجه است می تواند وجوه نقد مورد نیاز شرکت از طریق یکی از شرکا تامین نماید. در چنین مواقعی شرکا به شرکت وام می دهند و هر ساله مبلغی با عنوان بهره از شرکت دریافت می دارند و نرخ بهره وام با توجه به توافق شرکا شرکت تضامنی تعیین می شود.
این حساب یکی از حساب های پرداختنی شرکت می باشد. بهره ای که به وام تعلق می گیرد، در حساب وام شریک ثبت نمی شود بلکه در حساب جداگانه و یا به حساب جاری آن شرکت منظور می گردد.
مبلغ بهره ای که شرکا بابت وام اعطایی به شرکت دریافت می دارند در حساب جاری شرکا ثبت می شود و هزینه بهره پرداختی توسط شرکت به خلاصه سود و زیان منتقل می شود.
حساب اندوخته عمومی:
در شرکت های تضامنی ممکن است هر ساله بخشی از سود سال جاری را به عنوان اندوخته عمومی ذخیره نمایند. در هنگام منظور نمودن اندوخته عمومی، حساب تقسیم سود بدهکار و حساب اندوخته عمومی بستانکار می گردد.
لازم به ذکر است که در هنگام خروج شریک و با ورود شریک جدید این اندوخته باید بین شرکا ذینفع تسهیم شود.
در امور حسابداری استفاده از نرم افزار حسابداری، حسابداری تحت وب، حسابداری آنلاین و حسابداری رایگان مورد نیاز است.
برگرفته از کتاب: حسابداری شرکت ها
مولفین: دکتر اسفندیار دشمن زیاری
حیدر فروغ نژاد
غلامرضا صفارزاده
ناشر: موسسه کتاب مهربان نشر
