همه افرادی که به دنبال کار مناسب هستند در واقع هدف اصلی شان کسب در آمد است. مسئله حقوق و دستمزد، هم برای کسانی که به دنبال کار هستند، هم برای کسانی که در پی یافتن نیروی کار از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. محاسبه حقوق و دستمزد، عوامل تعیین کننده، قوانین حاکم بر حقوق و دستمزد، چگونگی محاسبه آن و … از مواردی است که با خواندن این مقاله میتوانید با آن آشنا شوید.
حقوق مبلغی است که هر بنگاه اقتصادی موظف است بابت انجام فعالیت های نیروی کار پرداخت کند. در واقع حقوق و دستمزد، سهم نیروی کار در تولید کالا یا ارائه خدمات است. حقوق و دستمزد، مبلغی است که برای انجام کاری مشخص و در زمان مقرر، پرداخت میشود. دو فاکتور مهم در تعیین میزان حقوق و دستمزد، کیفیت و کمیت کار است.
تفاوت میان حقوق و دستمزد:
حقوق: معمولا در قبال کار انجام شده توسط کارکنان اداری پرداخت می شود. مبالغ حقوق مطابق با قرارداد کاری است که میان کارگر و کارفرما بسته می شود و به صورت ماهانه پرداخت می شود.
دستمزد: هزینه ای است که مبنای آن ساعت کاری است و به صورت حق الزحمه و طبق ساعت کاری انجام شده، پرداخت میشود. دستمزد در واقع نوعی پرداخت است که به کارگران از ماهر تا ساده پرداخت می شود.
چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد:
برای محاسبه حقوق و دستمزد عوامل زیادی دخیل هستند از جمله قراداد اولیه ای که میان کارفرما یا مسئول مربوطه با کارگر یا کارمند اداری بسته می شود. حقوق و دستمزد جزو هزینه های شرکت محسوب می شود که در دفتر کل و دفتر روزنامه باید ثبت شود.
حسابداری حقوق و دستمزد:
در هر بنگاه یا شرکت، فردی به نام حسابدار و مسئول امور مالی و حسابداری وجود دارد که جزئیات فعالیت کارکنان و ساعت کاری شان را به طور دقیق محاسبه کرده و در قالب فیش پرداختی و حقوق به آنها ارائه می دهد. حسابدار در صورت نیاز تغییرات و محاسبات لازم را انجام داده و با جزئیات به کارکنان و مسئول مربوطه گزارش میدهد. حسابدار باید ریز پرداختی هایی چون حقوق پایه، مزایای قانونی مانند حق مسئولیت، عائله مندی، مسکن و ….به شخص حقوق گیرنده اعلام و کسورات شامل بیمه مالیات وام مساعده و … را نیز مشخص کند.
واحدهای اداری دخیل در محاسبه حقوق و دستمزد:
در یک مجموعه اداری حسابدار به تنهایی مسئولیت محاسبه حقوق و دستمزد را بر عهده ندارد و واحدهای دیگری نیز برای محاسبه حقوق و دستمزد دخیل هستند، واحدهای اداری که در امر محسابه حقوق و دستمزد دخیل هستند شامل:
نقش واحد کارگزینی در تعیین حقوق و دستمزد:
واحد کارگزینی دستورالعملها، قوانین و بخشنامه های صادره را به اطلاع کارکنان و کارمندان میرساند. در واقع واحد کارگزینی نقش هدایت کننده و تعیین کننده الزامات قانونی کارکنان را بر عهده دارد. این واحد با ارائه حکم کارگزینی کارمندان به حسابداری تحت وب، اجازه پرداخت حقوق و دستمزد را به واحد حسابداری می دهد. مواردی که در حکم کارگزینی باید ذکر شود شامل حق اولاد، حق مسکن، خواربار و بن کارگری، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش توید، سود سالانه و .. است. ابلاغ دستور العمل های و قوانین جدید، شیوه دریافت و بازپرداخت وام، تسهیلات رفاهی کارکنان، صندوق قرض الحسنه، و…از وظایف دیگر واحد کارگزینی است.
نقش واحد ثبت ورود و خروج در محاسبه حقوق و دستمزد:
اطلاعات واحد ثبت ورود و خروج تاثیر مستقیم و زیادی بر دریافتی کارمندان و کارکنان دارد و کوچک ترین کوتاهی باعث تضییع حق آنها می شود. وظیفه این واحد همان طور که از نامش پیدا است نظارت و محاسبه ساعات ورود و خروج، غیبت، مرخصی، ماموریت داخلی یا خارج از محدوده و محل شرکت و … است.
نقش واحد حسابداری در محاسبه حقوق و دستمزد:
نقش اصلی و نهایی در تعیین مبلغ خالص و ناخالص حقوق و دستمزد قابل پرداخت به پرسنل و کارکنان را واحد حسابداری بر عهده دارد . این واحد پس از دریافت اطلاعات لازم از دو بخش قبلی، طبق معادلات و فرمول های حسابداری آنلاین اقدام به محاسبه رقم دستمزد و حقوق کارکنان کرده و برای هر یک فیش حقوق صادر میکند. امروزه با ورود نرم افزار های جدید این کارها بسیار آسان شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و صنعت و استفاده از نرم افزارهای جدید، محاسبات به طور خودکار انجام داده و فیش حقوقی صادر می شود.
برای مطالعه مقاله حسابداری قانونی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
همچنین سازمان ها می توانند از نرم افزار های دبیرخانه، اتوماسیون آنلاین و… نیز برای افزایش راندمان کاری استفاده کنند.
بخش های مختلف حقوق و کارکنان اداری:
حقوق کارکنان اداری از سه بخش اصلی تشکیل می شود این سه بخش عبارتند از:
- حقوق پایه که طبق قرار داد و توافق اولیه میان کارگر و کارفرما امضا شده است.
- کسر کسوراتی که شامل مواردی چون مالیات، بیمه، بازنشستگی و … است و از مجموع دریافتی حقوق کم می شود.
- مزایا شامل مواردی چون عیدی، حق مسکن، حق اولاد، پاداش، حق ماموریت و … است که به مبلغ حقوق پایه افزوده می شود.
چگونگی محاسبه حقوق پایه:
شورای عالی کار به طور سالانه میزان حقوق پایه را مشخص کرده و به سازمان ها و نهاد ها ارائه میدهد. شورای عالی کار متشکل از نماینده دولت، نماینده کارفرمایان، و نماینده کارگزاران است که پس از تصمیم گیری میزان حقوق پایه در هر سال را به همه واحدهای اقتصادی اعلام میکند. البته قراردادهای کاری که میان کارفرما و کارکنان امضا می شود و بر اساس ساعات کاری روزانه، ماهانه یا سالانه و پروژه ای است از این موضوع مجزا است و طبق توافقات صورت گرفته انجام می شود.
چگونگی محاسبه اضافه کار:
وقتی نیروی انسانی مازاد بر ساعت کاری مشخص شده از سوی اداره کار و یا توافقات انجام شده میان کارکنان و کارفرمایان مشغول به انجام کار شود، معادل 40 درصد بیشتر از دستمزد عادی می تواند دریافت کند. نکته قابل توجه این جا است که اضافه کاری نباید بیشتر از 4 ساعت در روز 135 ساعت در ماه شود.
چگونگی محاسبه مزایا:
مزایایی که به جز حقوق به کارکنان پرداخت می شود در قالب افزایش نقدی یا غیر نقدی حقوق محاسبه می شود. سبدهای کالا، بن های خرید کالا و مواد غذایی، حق مسئولیت، حق ماموریت، پاداش، عیدی آخر سال، هزینه درمان .. که با تشخیص کارفرما در محاسبه حقوق و دستمزد قابل محاسبه است.
چگونگی محاسبه مالیات حقوق و دستمزد:
نرخ مالیات حقوق و دستمزد به طور سالانه از سوی سازمان های مرتبط، مشخص شده و به همه نهادها و بنگاه های اقتصادی اعلام می شود. نرخ مالیات بستگی مستقیم به مبلغ حقوق دریافتی کارکنان دارد.
چگونگی محاسبه حق عائله مندی:
برای محاسبه حق اولاد روش محاسبه این گونه است. حق اولاد برای دختر تازمانی است که ازدواج نکرده باشد. حق اولاد برای فرزند پسر تا زمانی که به سن هجده سالگی نرسیده باشند، یا به خاطر تحصیل، بیماری، ناتوانی روحی و جسمی قادر به انجام فعالیت و کسب درآمد نباشد شامل میشود. محاسبه حق اولاد از حاصلضرب حداقل دستمزد روزانه در عدد سه به دست می آید. این مبلغ بستگی مستقیم به میزان حقوق پایه دریافتی فرد دارد.
چگونگی محاسبه حق بیمه در محاسبه حقوق و دستمزد:
حق بیمه 30 درصد جمع حقوق و مزایای شخص است که از این میزان 7 درصد توسط شخص و 21 درصد وسط کارفرما باید پرداخت شود. سهم بیمه بیکاری از 21 درصد کارفرما، 3 درصد است.
محاسبه مبلغ پرداختی حقوق به شخص:
پس از کسر کسورات و اضافه کردن مزایا، میتوان حقوق و دستمزد پرداختی را محاسبه و پرداخت کرد. محاسبه حقوق و دستمزد بخشی از هزینه های شرکت و بنگاه اقتصادی است که در پایان هر ماه باید پرداخت شود. به علاوه این که کلیه این محاسبات باید در دفاتر قانونی ثبت و نگهداری شود تا در زمان بررسی های مالیاتی و بیمه ای از ان استفاده و به ان استناد شود.
قوانین حاکم بر حقوق و دستمزد:
برای تعیین حقوق و دستمزد قوانینی وجود دارد که حسابداران بر طبق آنها اقدام به محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان می کنند. این قوانین به شرح زیر است.
- مبنای محاسبه حقوق و دستمزد 30 روز کاری در ماه است.
- فرمول محاسبه حقوق و دستمزد در ماه های 31 روزه این گونه است که حقوق را بر 30 تقسیم کرده پاسخ در 31 ضرب می شود.
- ساعت کاری هر کارمند در هفته حداقل 24 ساعت است.
- حداقل ساعت کاری یک کارگر در طول یک ماه 220 ساعت است.
- مبلغ اضافه کاری 40 درصد بیشتر از ساعات کاری معمولی است.
- محاسبه 30 روز کاری با احتساب روز جمعه است که کارکنان تعطیل هستند اما هنگام محاسبه روز جمعه هم محاسبه خواهد شد.
- ساعت شروع کار از 6 صبح و پایان ساعت کاری در ساعت 22 شب است.
- مبنای محاسبه عیدی دوبرابر حقوق پایه است مشروط بر ان که از سه برابر حداقل حقوق دریافتی همان سال بیشتر نشود.
