تئوری اثباتی حسابداری توسط واتس و زیمرمی معرفی و رواج یافته است . واتس و زیمرمن در توضیح چگونگی انتخاب واژه اثباتی در تئوری خود عنوان می کنند که:
ما اصطلاح اثباتی را از اقتصاد به عاریه گرفته ایم، این اصطلاح در اقتصاد برای تمیز تحقیقاتی که به منظور توضیح و پیش بینی پدیده ها و تحقیقاتی که هدف آن ها تدوین حکم و دستور می باشد، به کار می رود. با توجه به تعریفی که از واژه اثباتی در اقتصاد وجود دارد، به نظر ما نیز این اصطلاح می تواند برای تمیز تحقیقات حسابداری که به منظور توضیح پدیده ها از تحقیقات حسابداری آنلاین که به منظور اتخاذ و صدور حکم و دستور انجام می شود، سودمند باشد. عبارت اثباتی یک نشان و علامت را در حسابداری به وجود آورده است، نظیر نشانه هایی که تداعی کننده موضوع خاصی است.
تعریف واتس و زیمرمن از تئوری اثباتی حسابداری:
واتس و زیمرمن می گویند که تئوری اثباتی حسابداری به شرح و رویه حسابداری می پردازد. این تئوری برای توضیح و پیش بینی رفتار شرکت هایی که می خواهند از یک رویه خاص استفاده کنند و همچنین شرکت هایی که نمی خواهند رویه ای مشخص استفاده کنند ، به کار می رود . این تئوری درباره این که شرکت ها از چه رویه هایی باید استفاده کنند توضیحی نمی دهد.
تئوری اثبات حسابداری به روابط میان اشخاص مختلفی که منافع واحد تجاری را تامین می کنند، توجه دارند و چگونگی کمک حسابداری در انجام این وظیفه را توضیح می دهد. نمونه هایی از این روابط عبارتند از روابط بین مالکان (تامین کنندگان سرمایه ) و مدیران (عرضه کنندگان کار مدیریت) یا روابط بین اعتباردهندگان و مدیران شرکت.
روابط مزبور مستلزم تفویض تصمیم گیری از یک طرف ( موکل ) به طرف دیگر (وکیل یا نماینده) است که از آن به عنوان رابطه کارگذاری یاد شد . تئوری اثباتی حسابداری در این فرض اقتصادی مبتنی است که اعمال اشخاص برای نفع شخصی انجام می شود و اشخاص این اعمال را برای افزایش ثروت خود به طریقی فرصت طلبانه انجام خواهند داد .
برگرفته از کتاب : تئوری حسابداری
تالیف : دکتر هاشم نیکو مرام، دکتر بهمن بنی مهد
انتشارات : آثار نفیس