سوالات مصاحبه‌ها و آزمون استخدامی جدید اغلب به شیوه‌های گوناگونی طراحی می‌شوند و هر سازمان براساس نیازی که دارد، مهارت‌های گوناگون شما را به چالش می‌کشد. اما در این میان، برخی از سوالات به شیوه‌ی خاصی طراحی می‌شوند و می‌خواهند بدانند که شما در موقعیت‌های مشابه قبلی چه رفتاری از خود نشان داده‌اید.
مصاحبه‌هایی با چنین سوالاتی با عنوان مصاحبه‌های رفتاری شناخته می‌شوند و در برخی مشاغل نتایج خوبی ارائه می‌کنند و منجر به انتخاب کارکنان مناسب می‌گردند.
اما به عنوان شخصی که برای چنین مصاحبه‌ای حاضر می‌شود، دانستن چه نکاتی ضروری است؟ در مصاحبه شغلی چه بگوییم؟
قبل از همه چیز اجازه دهید، چند سوالی را که در مصاحبه‌های رفتاری مطرح می‌شوند، با هم مرور کنیم.
- آیا تاکنون پیش آمده که هدفی را تعیین کرده باشید و بخواهید به آن دست پیدا کنید؟
- در مورد زمانی صحبت کن که توانستی روی عقاید و نظر شخصی تاثیر بگذاری!
- در مورد زمانی بگو که مجبور شدی سیاستی را داخل شرکت‌تان بپذیری؟
- آیا تا به حال اتفاق افتاده که حجم کارها به قدری زیاد باشد که مجبور به اولویت‌بندی کارها شوید؟
- درباره سخت‌ترین تصمیمی که سال گذشته اتخاذ کرده‌اید، صحبت کنید.
- آیا تا به حال اتفاق افتاده که مشکلات احتمالی را در شرکت پیش‌بینی کنید و در جهت آن، اقدامات پیشگیرانه انجام دهید؟
همان‌طور که می‌بینید این سوالات کمی متفاوت‌تر از سوالات مصاحبه‌های استاندارد هستند و سعی دارند تا رفتارهای واقعی شما را در مواجهه با مسائل گوناگون بسنجند.
چگونه به این سوالات پاسخ دهیم؟
از آن‌جایی که این سوالات به شیوه‌ی متفاوتی طراحی شده‌اند، به صورت متفاوتی هم باید به آن‌ها پاسخ داد. شما باید داستانی متناسب با این سوال از گذشته کاری یا زندگی خود بیان کنید. یک تکنیک علمی برای پاسخ به چنین سوالاتی با عنوان تکنیک استار (STAR) شناخته می‌شود.
تکنیک استار از ۴ کلمه‌ی وضعیت (Situation)، مسئولیت(Task)، اقدامات (Action) و نتایج (Result) برگرفته شده است و تلاش می‌کند تا داستان‌های قانع‌کننده‌ای برای سوالات مصاحبه‌های رفتاری ارائه کند.
- وضعیت (Situation): صحنه را متصور شوید و جزئیات لازم را شرح دهید.
- مسئولیت (Task): مسئولیت و وظایف خود را در آن موقعیت بیان کنید.
- اقدامات (Action): دقیقا بگویید که برای رفع مشکل چه کارهایی انجام دادید؟
- نتایج (Result): نتایجی که از اقدامات شما حاصل شد، بیان کنید.
چگونه با استفاده از تکنیک استار به سوالات مصاحبه‌های رفتاری پاسخ دهیم؟
شناخت کلمه‌ی استار و تاریخچه‌ی آن تنها یک قدم اولیه برای شناخت این مفهوم است. مراحل زیر را به صورت گام به گام طی کنید تا بهترین پاسخ‌ها را برای سوالات مشابه پیدا کنید.
۱) یک موقعیت مناسب را به یاد آورید
همان‌طور که گفتیم برای پاسخ دادن به این سوالات باید داستان‌سرایی کنید. یک داستان از گذشته کاری خود به یاد آورید و با جزئیات کامل بیان کنید. داستان شما باید کاملا واقعی و مرتبط با سوال مطرح شده باشد.
هیچ راهکاری وجود ندارد که بدانید مصاحبه‌کننده دقیقا از شما چه سوالی خواهد پرسید(اگر چه ما تعدادی از سوالات رایج مصاحبه‌های رفتاری را عنوان کردیم). اما شما می‌توانید خاطرات و داستان‌های آماده‌ای در ذهن خود داشته باشید و هر کدام که با سوال مطرح شده، مطابقت داشت، بیان کنید. تمام موفقیت‌های کاری قبلی خود را به یاد آورید و تمرین کنید تا آن‌ها را به بهترین شکل ممکن بازگو کنید.
متخصصان منابع انسانی معتقدند: افرادی که داستان‌هایی از موفقیت‌های قبلی خود در چنته دارند، در مصاحبه‌ها بهتر از بقیه عمل می‌کنند و معمولا قدرت قانع‌کنندگی بالایی دارند.
۲) موقعیتی را که در آن قرار گرفته بودید، با جزئیات کامل شرح دهید
بعد از این‌که یک داستان از موفقیت‌های قبلی خود به یاد آورید، باید بتوانید آن داستان را با جزئیات کامل به یاد آورید. البته لازم نیست در مورد جزئیات بیش از حد صحبت کنید، اما به موارد اساسی اشاره کنید.
به عنوان مثال، اگر مصاحبه‌کننده گفت:
آیا تا به حال اتفاق افتاده که بخواهید به هدفی دست پیدا کنید که دور از دسترس بوده؟
شما می‌توانید وضعیت را به این‌گونه شرح دهید”
من در سازمان قبلی‌مان عضوی از تیم بازاریابی دیجیتال بودم. ما تصمیم گرفته بودیم تا به عنوان اولین استراتژی روی بازاریابی ایمیلی تمرکز کنیم، از همین رو در تلاش بودیم که لیست مشترکین ایمیل‌مان افزایش دهیم.
۳) نقش خود را برجسته کنید
شما باید داستانی را انتخاب کنید که نقش اساسی در آن‌ها داشته باشید. در بخش دوم پاسخ باید توضیح بدهید که شما چه نقشی در این کار داشتید. من به عنوان مدیر بازاریابی ایمیلی تیم، هدف‌مان را افزایش ۵۰ درصدی لیست مشترکین قرار دادم، آن هم در مدت ۳ ماه.
۴) فعالیت‌هایی را که انجام دادید، بیان کنید
هم‌اکنون مصاحبه‌کننده می‌داند که مسئله و اهداف شما چه بوده است و شما چه نقشی در تیم داشتید. بنابراین زمان آن رسیده است که توضیح دهید برای رسیدن به هدف چه یا حل مشکل چه کارها و اقداماتی انجام دادید؟
این لحظه بهترین زمان برای نشان دادن سهم خودتان در موفقیت است. اطلاعات دقیقی ارائه کنید، آیا استراتژی خاصی اتخاذ کردید؟ آیا از نرم افزار خاصی استفاده کردید؟ با جزئیات کامل شرح دهید.
به عنوان مثال، در مورد قبلی برای بخش اقدامات، شما می‌توانید موارد زیر را مطرح کنید.
ما به پست‌های قبلی وبلاگ رجوع کردیم و مطالب را بروز کردیم و محتواها را به گونه‌ای طراحی کردیم که خوانندگان را برای عضویت در خبرنامه تحریک کنیم. هم‌چنین ما برنامه‌ریزی‌های لازم برای برگزاری یک وبینار را تدارک دیدیم و از کاربران خواستیم تا برای ثبت‌نام از آدرس ایمیل خود استفاده کنند.
۵) نتیجه را بیان کنید
اکنون زمان آن رسیده است که بدرخشید و توضیح دهید که چگونه تفاوت مثبتی ایجاد کردید. البته این بدین معنا نیست که نباید در مورد مشکلات و چالش‌هایی که داشتید، صحبت کنید. بلکه چالش‌ها مهم‌ترین بخش داستان شما هستند، اما شما باید بیان کنید که چگونه با چالش‌ها جنگیدید و به یک نتیجه‌ی مثبت دست پیدا کردید.
در مثال قبلی شما می‌توانید در بخش نتیجه این‌گونه صحبت کنید:
با اتخاذ این استراتژی‌های کوچک ما توانستیم لیست مشترکان خود را در عرض سه ماه از ۲۵۰۰۰ به ۴۰۰۰۰ برسانیم که ۲۰٪ از هدف‌گذاری ما فراتر بود.
