حسابرسان بر این باورند که معاملات با اشخاص وابسته با قیمت یا شرایط غیر واقعی می باشد و مبلغ آن نیز دارای اهمیت است. این موضوع سبب می شود که ماهیت اصلی این نوع معاملات، در صورت های مالی ثبت شوند.
اشخاص وابسته، افرادی هستند که یکی از آنها بتواند بر تصمیم گیری های مالی و عملیاتی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم موثر باشد یا این که هر دو شخص، تحت کنترل شخص ثالثی قرار گیرند.
نمونه هایی از اشخاص وابسته:
- روسا
- مدیران
- سهامداران اصلی و خانواده آنها
- شرکت های وابسته
روش های شناسایی اشخاص وابسته:
حسابرسان با استفاده از روش های زیر می توانند اشخاص وابسته را شناسایی کنند:
- پرس و جو از مدیریت
- بررسی صورت جلسههای مجامع عمومی و هیئت مدیره
- بررسی دفاتر ثبت سهام جهت شناسایی سهامداران عمده
- بررسی گزارشات ارسال شده به سازمان بورس و اوراق بهادار
- بررسی تائیدیه های دریافت شده از بانک و تسهیلات مالی دریافت و پرداخت شده
- بررسی معاملات سرمایه گذاری
- دریافت تائیدیه از مدیران مبنی بر کفایت افشا معاملات با اشخاص وابسته
روش های حسابرسی:
روش های حسابرسی در واقع راه کار هایی می باشند که حسابرس باید آنها را انجام دهد تا بتواند اطلاعات، شواهد و مدارک لازم را برای ارائه اظهار نظر تخصصی و حرفه ای در مورد سازمان مورد نظر، گرد آوری نماید.
این روش ها به دو دسته کلی روش های حسابرسی مورد اجرا، از درون اسناد و مدارک و روش های حسابرسی مورد اجرا، از بیرون اسناد و مدارک تقسیم می شوند که در زیر به بررسی آنها پرداخته می شود.
روش های حسابرسی مورد اجرا از درون اسناد و مدارک:
برگزیدن روش درست و مناسب به منظور انجام حسابرسی، به عهده حسابرس می باشد که بر اساس مهارت و تجربه وی صورت می گیرد. روش های حسابرسی مورد اجرا از درون اسناد و مدارک، شامل موارد زیر است:
سندرسی:
سندرسی به اقدامی گفته می شود که بر اثر اجرای آن تعدادی از سند های حسابداری تحت وب از سوابق مالی استخراج می شود و توسط حسابرس مورد بررسی قرار می گیرد.
ردیابی:
به فرآیند دنبال کردن و بررسی مدارک اولیه جهت رسیدن به سوابق مالی ردیابی می گویند.
محاسبه مجدد:
مفهوم محاسبه مجدد این است که آزمون دقیق بودن محاسبات ریاضی در اسناد و مدارک صورت گیرد.
روش های حسابرسی مورد اجرا، از بیرون اسناد و مدارک:
روش های حسابرسی مورد اجرا، خارج از اسناد و مدارک شامل موارد زیر می شود.
مشاهده:
مفهوم این دسته نظارت بر اطلاعات به منظور کسب شواهد می باشد که بر اثر اجرای آن، مشاهدات زیر حاصل می شود.
- شناسایی برخی از دارایی ها به وسیله حسابرسان
- اطلاع از حسن اجرای فعالیت ها و امور واحد مورد رسیدگی
پرس و جو (پرسش):
روش پرس و جو مکمل بقیه روش ها می باشد که از غیر قابل اتکا ترین روش های حسابرسی به شمار می رود و بیشتر در مرحله کنترل های داخلی کاربرد دارد.
اخذ تایيدیه از اشخاص ثالث:
به نامه ای تاییدیه می گویند که توسط سازمان تهیه می گردد و برای افراد خارج از شرکت ارسال می نماید تا موضوع مورد نظر خود که مربوط به سازمان می باشد را تایید کنند.
انواع تاییدیه ها:
- تاییدیه بانک
- تاییدیه کالای امانی
- تاییدیه وکیل حقوقی
- تاییدیه مدیران
- تاییدیه اوراق بهادار
- تاییدیه سرمایه گذاری ها
انواع روش های دریافت تاییدیه از اشخاص ثالث:
دریافت تاییدیه ار اشخاص ثالث دارای انواع گوناگونی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود:
تاییدیه مثبت:
منظور از تاییدیه مثبت، نوعی از تنظیم می باشد که بیانگر انتظار حسابرس به جهت دریافت جواب تاییدیه است.
تاییدیه منفی:
در روش تاییدیه منفی، تاییدیه به صورتی تنظیم می گردد که دریافت کننده آن در صورت عدم پذیرش اطلاعات درج شده در آن، پاسخی در تاییدیه برای حسابرس داشته باشد.
این نوع تاییدیه معمولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که واحد مورد رسیدگی از کنترل های داخلی مطلوب بهره مند باشد.
کاربرگ های حسابرسی:
کاربرگ های حسابرسی، از جمله اصلی ترین ابزار ها برای مستند سازی عملیات می باشند که توسط حسابرس مورد استفاده قرار می گیرند و پس از جمع آوری اطلاعات و انجام آزمون، نتایج حاصل شده را از مرحله برنامه ریزی تا گزارشگری را در کاربرگ ها مستند می کنند.
کاربرگ های حسابرسی حلقه ارتباطی بین مدارک حسابداری ابری موسسه مورد نظر و گزارش حسابرسان می باشند که دارای محتوای مشخصی نمی باشند و بر اساس موضوع مورد رسیدگی، متغیر هستند.
انواع کاربرگ ها:
کاربرگ های حسابرسی، به انواع زیر تقسیم می شوند.
کاربرگ نهایی:
از کاربرگ نهایی به منظور استفاده در برنامه ریزی و اداره امور حسابرسی استفاده می شود.
در واقع به کاربرگی گفته می شود که حاوی، مانده حساب ها طبق سر فصل های مندرج در صورت های مالی، سال جاری و سال گذشته است که خلاصه ای از کاربرگ های اصلی می باشد.
کاربرگ اصلی:
تمامی سر فصل های منعکس شده در کاربرگ های نهایی، در کاربرگی قرار می گیرند که به کاربرگ اصلی موسوم است.
کاربرگ فرعی (تفصیلی):
کاربرگ تفصیلی یا فرعی به کاربرگی گفته می شود که ریز مانده های اجزای کاربرگ اصلی را نشان م دهد که خلاصه ای از کاربرگ رسیدگی به شمار می رود.
کاربرگ رسیدگی:
کاربرگ رسیدگی به منظور رسیدگی به اجزای مانده های منعکس شده در کاربرگ فرعی مورد استفاده قرار می گیرد که حسابرس ها عمدتا از آن استفاده می کنند.
سازماندهی کاربرگ های حسابرسی:
مجموع کاربرگ های حسابرسی را پرونده های حسابرسی گویند که شواهد انجام اعمال حسابرسی را به طور کامل مستند می نماید و این پرونده ها دارای دو نوع زیر هستند.
پرونده های دائمی:
به پرونده هایی که همه ساله برای حسابرس کاربرد دارند، پرونده های دائمی می گویند که بخش زیادی از کاربرگ های پرونده دائمی، در اولین جریان حسابرسی تهیه می گردند و اهداف زیر را دنبال می کنند:
- فراهم کردن خلاصه ای از روش ها
- بی نیاز کردن حسابرس نسبت به تهیه هر ساله کاربرگ های بدون تغییر
پرونده های جاری:
پرونده های جاری به کاربرگ ها و تصویر مدارک لازم مربوط به حسابرسی سال جاری می گویند که کاربرد آنها فقط در همان سالی می باشد که تهیه می شوند.
استفاده از سیستم فروش آنلاین برای مدیریت اطلاعات فروش و… پیشنهاد می شود.
انواع آزمون های حسابرسی:
در حسابرسی آزمون هایی وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می شد.
آزمون رعایت روش ها:
آزمون رعایت، به کنترل های داخلی حسابرسی مربوط می شود که یکی از مهم ترین مراحل انجام حسابرسی ضمنی به شمار می رود که همان آزمون کنترل است.
آزمون محتوا:
آزمون محتوا به منظور اثبات مانده حساب ها در حسابرسی نهایی به کار می رود که این آزمون ها به منظور کسب شواهدی برای صحیح و کامل بودن، معتبر بودن ارقام و اطلاعات موجود در سیستم حسابداری آنلاین ارزان، اجرا می گردد که شامل آزمون جزئیات مانده حساب ها به آزمون های تحلیلی می شود.
آزمون تحلیلی:
آزمون تحلیلی، شامل بررسی نسبت ها و خدمات عمده مالی و غیر مالی می باشد که با مقایسه آنها با نسبت ها و روند های سال مالی گذشته، نتیجه گیری می نماید.
آزمون جزئیات مانده حساب ها:
کار این آزمون، بررسی جزئیات تک تک حساب ها می باشدکه یکی از بهترین آزمون های محتوا به شمار می رود.
تدوین برنامه حسابرسی:
این نوع تدوین در حسابرسی، به منظور بررسی فعالیت هایی می باشد که در مرحله برنامه ریزی هستند و این برنامه ریزی حلقه وصل مرحله برنامه ریزی و مرحله اجرای عملیات محسوب می گردد.
مراحل تدوین برنامه حسابرسی:
- بررسی مستنداتی همچون دستور العمل ها، سیاست ها و رویه ها
- اخذ نمودار سازمانی و شرح وظایف تمامی افراد
- تجزیه و تحلیل سیاست ها و روش های استخدام نیرو، توجیه پرسنل، آموزش ارزیابی، ارتقا و اخراج
- تجزیه و تحلیل سیاست های سازمانی، سیستم ها و روش های اداری و عملیاتی
- مصاحبه با بخش مدیریت و عملیات
- بررسی یا تهیه سیستم های سازمان و نمودار های جریان استقرار
- تجزیه و تحلیل نسبت ها، تغییرات و روند
- پرسش نامه به منظور نظر سنجی از کارکنان حسابرسی و واحد های رسیدگی
- کسب اطلاعات مشتریان و فروشندگان
- سوالات مربوط به برنامه حسابرسی
- بررسی معاملات عادی و غیر عادی
- بررسی روش های عملیاتی همچون مشاهده، سنجش کار، زمان سنجی، فرم ها و گزارش های عملیات
- تجزیه و تحلیل فرم های مربوطه
- تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده
- تجزیه و تحلیل سیستم های بخش مدیریت و بررسی آنها
- بررسی روند رعایت قوانین و مقررات در اعمال سیاست ها، روش ها مقاصد و اهداف عملیاتی
- پردازش داده ها با استفاده از تکنیک های حسابداری ابری نوین سیستمی و تجزیه و تحلیل اطلاعات کسب شده
