در ابتدا باید اشاره شود که برای معادل فارسی کردن کلمه فن تک که از ترکیب دو کلمه «مالی» و «تکنولوژی» به وجود آمده است، عبارت نوآوری های مالی یا فناوری مالی بکار برده می شود. برای تعریف این کلمه در فرهنگ نامه آکسفورد چنین آمده است: «برنامه‌های کامپیوتری و دیگر تکنولوژی‌هایی که برای حمایت یا فعال‌سازی خدمات بانکی و مالی استفاده می‌شوند »
به عبارتی دیگر فین‌تک به معنای کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است. در واقع این اصطلاح برای کارآمد کردن خدمات مالی با استفاده از تکنولوژی و فن آوری به کار می رود. بطوری که بسیاری از سرمایه گذاران و کارآفرینان به این موضوع علاقه نشان داده اند و در زمینه فناوری مالی، فعالیت ها و کارهای جدیدی را به کار گرفته اند. کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که فین تک می تواند حتی آینده درخشانی را برای صنعت بانکداری رقم بزند.
فناوری و نوآوری در خدمات مالی شامل: خدمات سرمایه گذاری، خدمات انتقال پول و پرداخت قبوض، تخصیص چک با گوشی های هوشمند، خدمات بیمه و وام می شود. که این خدمات، خدمات جدیدی نیستند و به روشهای مختلف انجام می شوند ولی با استفاده از فین تک، روش ها و فرآیندهای جدیدتری برای این گونه از خدمات، جایگزین می شود.
به تازگی در ایران استارت آپ های گوناگونی در زمینه فین تک شروع به فعالیت کرده اند. ولی این موضوع فقط مختص استارت آپ ها نمی باشد بلکه بنگاه های سنتی تر مانند بانک ها از این نوآوری استفاده می کنند، فقط این که فین تک ها را با خدمات الکترونیک بانک اشتباه گرفته نشود و اینکه فین تک، استفاده از فناوری فعالیت در این زمینه به حساب نمی آید بلکه کاربرد آن در زمینه مالی و همراه با نوآوری می باشد.
با افزایش استفاده از اینترنت و استفاده از ابزارهای دیجیتال، ارائه فعالیت های نوآورانه مالی گسترده تر شده است ولی گفته شود که این فناوری های مالی فقط محدود به فضای آنلاین و فناوری اطلاعات نیست و این امکان وجود دارد که روش های مختلف دیگری در این زمینه به وجود آید، و به شرکت هایی گفته می شود که تلاش می کنند با استفاده از کاربرد تکنولوژی، خدمات مالی را به روزتر و مورد قبول تر کنند. که می توان به ساخت اسکناس پلیمری که قابل شست وشو می باشد، اشاره کرد.
در واقع فین تک‌ها به گونه ای طراحی شده اند که چالش هایی که خدمات سنتی را تهدید می کند، با سرعت بیشتر، خدمت‌رسانی به بخش‌های گوناگون و ارائه خدمات مناسب تر و سریع‌تر، را برطرف کند.
استفاده از سیستم فروش آنلاین برای مدیریت بهتر بخش فروش شرکت های پیشنهاد می شود.
اهداف فین تک:
صنعت مالی و بانکداری برای ایجاد یک تحول عظیم و شکل‌دادن دوباره به آن، با استفاده از رعایت ۳ اصل زیر، امکان پذیر می باشد:
- کم کردن هزینه‌ها (با حفظ کیفیت و افزایش سرویس‌های مالی)
- حذف کاغذ بازی‌ها و از بین بردن محدودیت‌های که برای موقعیت های زمانی و جغرافیایی به کار رفته است.
- بررسی خطرها و ریسک‌های احتمالی با استفاده از توانایی هوشمندانه
استفاده کنندگان فین تک:
فین‌تک علاوه بر خدمت رسانی به کارها، می تواند به اشخاص نیز کمک رسانی کند. یعنی با کاربران نهایی ارتباط مستقیمی دارد. در واقع بیشترین استفاده کننده از فین تک شغل های کوچک یا تازه تاسیس می باشند که باید علاوه بر سرعت عمل بالا، هزینه های مالی خود را کاهش دهند، مانند فروشگاه های اینترنتی کوچک. در واقع کاربران با استفاده از آن در زمان خود صرفه جویی می کنند. البته برای کسب و کارهای بزرگ و ارتباط بین آنها نیز استفاده می شود. مثلا چنانچه شما جهت پیدا کردن خانه ای با بهترین قیمت در اینترنت سرچ می کنید، به گونه ای از خدمات فین تک استفاده کرده اید.
فین تک در ایران:
مانند سایر کشورهای دیگر در ایران هم از این فین تک ها در کارهایی همچون: پرداخت بیمه، تامین مالی جمعی، ارزهای رمزگذاری شده و …. استفاده میشود. قانون گذاری مهم ترین چالشی است که فین تک ها در ایران با آن مواجه اند. زیرا در سال 96 توسط دادستانی، تعدادی از استارت آپ ها فیلتر شدند که مجددا بعد از پیگیری هایی، رفع فیلتر شدند.
دلایل اهمیت فین تک:
امروزه یادگیری و قابل دسترس بودن تکنولوژی، سبب تغییر رفتار کاربران شده، و گوشی های هوشمند جز جدایی ناپذیر آنها شده است و سعی می کنند که بیشتر کارهای خود را از طریق این گوشی‌ها و با چندین حرکت ساده، انجام دهند.
شانس موفقیت خدماتی با این گوشی ها بسیار بالا رفته، از جمله خدمات بانکی که کارآمدتر شده اند. به این گونه که برای انجام یکی از عملیات بانکی که باید حداقل یک ساعت از زمان خود را صرف رفت و آمد به شعب بانک کنید، با استفاده از گوشی هوشمند و با سرعت بالا به انجام عملیات خود می پردازید.
مزایای فین تک:
- سرعت و راحتی: چون محصولات فین تک به صورت آنلاین ارائه می‌شوند و پس بهره ای که مصرف‌کنندگان می برند، دسترسی آسان تر و سریع تر آن است.
- انتخاب وسیع: با انتخاب از میان حجم وسیعی از محصولات و ارسال آن بدون درنظر گرفتن موقعیت مکانی خریدار، یکی از مزیت های این شرکت هاست.
- معاملات ارزان‌تر: چون این شرکت ها احتیاجی به سرمایه گذاری در یک شعبه یا شبکه را ندارند، پس خریداران محصولات با قیمت های پایین تری نسبت به سایر شرکت ها مواجه می شوند.
- محصولات شخصی‌تر: وجود تکنولوژی در این شرکت‌ها به آنها در جمع آوری و ذخیره اطلاعات بیشتر در خصوص مشتریان، کمک می کند، تا آنها با کمک این اطلاعات، بتوانند خدمات بهتر و شخصی تری به مشتریان خود بدهند.
معایب فین تک:
- حقوق نامشخص: شاید این شرکت ها برای صنعت مالی، جدید و تازه به چشم آیند. و کسب وکارهای جدیدی را برای آنها فراهم کند ولی چنانچه بعد از تعیین آن مشکلی به وجود آید، در آن زمان اینکه چه کسی مقصر است یا حق با کدام طرف است؟ این خود یک مشکل بزرگ محسوب می شود.
- تصمیم‌گیری ناعاقلانه: گاهی ممکن است خرید محصولات مالی بصورت غیرحضوری و آنلاین، باعث شود که مشتریان برای مسائل دیگر هم تصمیمات سریع و بدون شناخت، بگیرند.
- خطرات مبتنی بر فناوری: خریداری محصول به صورت آنلاین خطراتی را نیز به دنبال دارد و ممکن است از اطلاعت شخصی شما استفاده شود و شما را درگیر مشکلات و جرائم اینترنتی کنند.
- محرومیت بعضی از افراد: همانگونه که تکنولوژی به مصرف کنندگان آن، دسترسی وسیعی را عرضه می کند،گاهی نیز اشخاصی هستند که نمی دانند که چگونه از اینترنت یاآن استفاه کنند و از داشتن رایانه، تلفن هوشمند و تبلت و …. محرومند.
انواع فین تک:
فین تک ها شامل کسب و کارها، شغل ها و شرکت های گوناگونی، می شوند که در زیر به انواع آن می پردازیم:
1 – وام دادن Lending:
برای گسترش فین تک راه های بسیاری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از وام های دیجیتالی است. در همین زمینه مجموعه های فناوری مالی به دنبال راهی هستند تا مراحل دریافت وام را از صفر تا صد بصورت آنلاین و غیر حضوری انجام دهند. در واقع اصلی ترین روش توسعه نرم افزار فین تک، اعطای وام است. شرکت های کاباگ و بوروول دو نمونه بزرگ از این شرکت های وام دهنده می باشند و شرکت «وام یار» هم نمونه ایرانی این شرکت هاست.
2 – اینشورتک InsureTech:
چنانچه از مزایا و قابلیت های بیمه استفاده کرده باشیم و این استفاده به صورت مراجعه به دفاتر بیمه یا بیمه هایی بوده که کارفا برای ما انجام داده است.به دلیل استفاده زیاد عموم مردم و اهمیت آن، استارتاپ های بیمه ای برای این موضوع به وجود آمده اند.
در کل به تمام استارتاپ ها و کسب و کارهایی که برای خدمات بیمه ای از قابلیت فناوری استفاده می کنند، اینشورتک گفته می شود. در واقع آنها تمام خدمات مربوط به امور بیمه ای از جمله: بیمه تکمیلی، بیمه شخص ثالث، بیمه اتومبیل، بیمه مسافرتی، بیمه عمر و … را ارئه می دهند. و تمام خدمات بصورت آنلاین و غیرحضوری انجام می شود. که فعلا در ایران این استارتاپ ها تازه کار و نوپا هستند. تعدادی از آنها عبارتند از: بیمیلاین، ایران اینشورنس، بیمه ملت، بیمیتو و …. که همه اینها بصورت آنلاین و بدون حضور شخص به شرکت بیمه، خدمات انجام می دهند.
3 – خدمات پرداخت Pay Tech:
خدمات پرداختی یکی از اساسی ترین زیرمجموعه هایفین تک می باشد که بسیار کاربردی و مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از اشخاص خدمات پرداخت و مساوی با فین تک می نمامند در حالیکه اون از اجزای فین تک می باشد. این سیستم ها امکانات زیادی دارند که در اختیار اشخاص قرار می دهند، مثلا سیستم انتقال وجه که به سرعت انجام می شود. در صورتی در گذشته به صورت دستی و کاملا زمان بر اتفاق می افتاد.
از شرکت‌هایی که در ایران خدمات پرداخت انجام می دهند می توان به پی‌پال و پی‌پینگ، اشاره کرد. که در واقع پی پال رکورد دار همه آنها در استفاده از خدمات آنلاین است. از دیگر کاربردهای آن می توان به خدمات پرداخت تلفن‌های همراه اشاره کرد. که این روزها کسی نیست که از این خدمات استفاده نکند. از نمونه ایرانی این سیستم‌های پرداختی عبارتند از: زرین پال، آپ، ارمغان، پی پینگ، جیرینگ پی، مای ایرانسل و …
4 – رگ تک Reg Tech:
وجود قوانین و مقررات که جز اولویت ها می باشد، در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است و تمام استارتاپ ها موظف به رعایت این قوانین هستند. رگ تک ها همه سعی خود را می کنند که در کمترین زمان، قوانین و مقررات را برای انواع کسب و کارها و استارتاپ ها استفاده کنند و هزینه ها را به کمترین میزان ممکن برسانند.
رگ تک ها علاوه برکاهش هزینه، قابلیت هایی مثل امکان نظارت به بانک ها بر نحوه اجرای قوانین را می دهد. همیشه قوانینی برای کسب و کارها وجود دارد، که رعایت آنها نیاز به هزینه های گوناگونی برای شرکت هاست.
در واقع رگ تک ها کسب و کار ها را برطبق قانون به کمترین زمان و میزان هزینه، کاهش می دهد. و شرکت ها سعی می کنند که در کوتاهترین زمان ممکن، کارآمدی و قیمت های آن بر طبق قوانین، حفظ شود.
5 – ارزهای رمزنگاری شده Cryptocurrency:
ارزهای دیجیتال، از موضوعات جدید در دنیاست توانسته طرفداران بسیار زیادی را به خود جذب کند. البته به تازگی استفاده می شود و برای خود طرفدارانی پیدا کرده است. بیت کویین، از پرمخاطب ترین و نامی ترین ارزهای دیجیتال در دنیا می باشد.
برای تعریف دقیقی از آنها، باید گفته شود که پول آنلاین یا اینترنتی می باشند که با استفاده از تکنولوژی برای آنها رمزهای خاصی، گذاشته شده است. در واقع این پول ها حضور فیزیکی ندارند. فقط برای معامله های اینترنتی مورد استفاده قرار می گیرند و مانند اسکناس که در دست گرفته شود، نیستند.
استفاده از سیستم حسابداری آنلاین برای مدیریت بهتر داده های شرکت ها پیشنهاد می شود.
6 – سرمایه‌گذاری Wealth Tech:
سرمایه گذاری که از زیرمجموعه های فین تک می باشد به اشخاص اجازه می دهد که همه یا یک قسمتی از دارایی خود را در یک زمینه یا حساب مدیریت کنند. در واقع مشتریان میتوانند با کمک اسمارت فون‌ها، ابزارهای مالی خود را خرید و فروش یا معامله کنند.
این سرمایه گذاری هنوز نوانسته در ایران جایگاه خاصی برای خود پیدا کند و فقط یک استارتاپ با نام تحلیل‌گران امید، در این زمینه فعالیت دارد. از نمونه‌های موفق آن در دنیا می توان به استارتاپ‌های هجبل و ادپار اشاره کرد.
7 – رمیتنس Remittance:
گاها مشکلاتی برای اشخاصی که از ایران بصورت موقت خارج می شوند و یا برای همیشه مهاجرت می کنند، وجود دارد که انتقال پول و درآمد آنها به داخل و خارج از کشور از جمله این مشکلات است. از آنجایی که تعداد ایرانی های خارج از کشور زیاد هستند، ورود پول به ایران می تواند برای کشور سود آور باشد.
در این حوزه استارتاپی فعالیت می کرد که به آن پیمنت 24 می گفتند و متاسفانه به دلایل مختلفی از جمله نوسانات و اختلافات ارز دچار ورشکستگی شد و فعلا فعالیتی ندارد. در واقع با استفاده از این ابزار، یک شخص خارجی می تواند تمام درآمد خود را به حساب شخصی دیگر در وطنش واریز کند. به بیانی دیگر از بزرگترین جریانات مالی کشورهای در حال توسعه، همین پول هایی می باشد که مهاجران برای وطنشان می فرستند.
8 – بانکداری:
بانک داری دیجیتال که از زیرمجموعه های فین تک می باشد این امکان را برای مشتریان فراهم می کند که اکثر کارهای خود را به صورت آنلاین و غیرحضوری و با استفاده از فناوری روز و اینترنت، انجام دهند. در ایران نیز بانک های عضو شتاب نیز این قابلیت را دارند. که از این دسته فین تک ها می توان از همراه بانک صادرات، همراه بانک ملت، سامانک، موبایلیت و …. نام برد.
سخن پایانی:
در پایان باید اشاره کرد که با وجود این فناوری دیجیتال صنعت بانکداری با مشکلاتی مواجه شده زیرا بعد از سال ها قدرت نمایی در ارئه محصولات و خدمات که مشتریان از طریق آن ها در کسب و کارهای خود تراکنش ها را انجام می داده اند.
ولی حالا خود مشتریان این رابطه را در کنترل خود دارند و همان فعالیت ها و تعاملات را از روش ساده تر و از طریق سایت های مانند: فیس بوک، گوگل، آمازون، اپل و … انجام می دهند. حال آنکه موسسات مالی سنتی با استفاده از آن تکنولوژی های قدیمی و از مد افتاده ای که دارند، رو به برکناری هستند و شرکت های فین تک توانسته اند به سرعت جای آن ها را بگیرند.
با ارائه راه حل های مناسبی به بهتر کردن و ساده سازی روابط بین مشتریان بپردازند و با استقبال شدیدی مخصوصا در زمینه دریافت و پرداخت پول، از طرف پایگاه مصرف کننده حوزه تکنولوژی، مواجه شدند. در واقع شرکت های فین تک توانسته اند با سرعت بالا و کاهش هزینه ها به کسب و کارشان رونق بدهند.
