نسبت های مالی در بر گیرنده اقلام موجود در صورت های مالی هستند که با بررسی آنها نسبت را از ریالی به نسبت قابل مقایسه تغییر می دهد. این نسبت ها باعث ایجاد ارتباط معنادار بین عوامل موثر صورت های مالی و اطلاعات موجود در گزارش های مالی می شوند که باعث قدرت تحلیل شوندگی برای استفاده کنندگان از این نسبت ها می گردد.
نسبت مالی:
نسبت مالی به یک ارتباط منطقی و ریاضی بین اقلام موجود در صورت های مالی گفته می شود که به صورت نسبت بیان می گردد و می توان از آن به عنوان یک سیگنال خبری در کنار سایر نسبت ها استفاده نمود.
همچنین این نسبت های مالی ایجاد شده می توانند نتایج عملیات و وضعیت مالی سازمان را در طی دوره های مختلف بیان کنند. لذا نباید در تصمیم گیری ها فقط یک نسبت مالی را به عنوان ملاک تصمیم گیری قرار داد.
نسبت های نقدینگی:
نسبت های نقدینگی در واقع نشان دهنده میزان توان شرکت در باز پرداخت دیون کوتاه مدت و یا عمل به تعهدات کوتاه مدت می باشند که در آن، نسبت جاری، نسبت آنی و سرمایه در گردش به شرح زیر قرار دارند.
استفاده از نرم افزار حسابداری برای افزایش راندمان و بهینه سازی بخش حسابداری شرکت ها پیشنهاد می شود.
نسبت جاری:
یکی از نسبت های نقدینگی است که میزان قدرت باز پرداخت بدهی جاری را نشان می دهد و به صورت زیر محاسبه می گردد.
بدهی جاری/ دارایی جاری = نسبت جاری
نسبت جاری باید از عدد 1 بزرگ تر باشد، زیرا اگر از 1 کمتر باشد یعنی، شرکت توانایی پرداخت بدهی های خود را ندارد. بنابراین نسبت جاری نباید از مقدار مشخصی (معمولا عدد 2) بیشتر گردد، زیرا زیاد بودن نسبت جاری، یعنی بدون استفاده ماندن دارایی های شرکت و یا خوابیدن سرمایه شرکت.
نسبت آنی:
یکی از اقلام دارایی جاری که در محاسبه نسبت های جاری استفاده می شود، نسبت آنی می باشد که موجودی مواد و کالاهایی را نشان می دهد که از قابلیت نقد شوندگی کم تری برخوردار هستند. بنابراین برای دقیق تر شدن مقدار نسبت نقدینگی، از نسبت آنی به صورت زیر استفاده می گردد:
بدهی جاری/ (موجودی مواد و کالا – دارایی های جاری) = نسبت آنی
نسبت بازده دارایی ها:
این نسبت نشان دهنده این است که شرکت در ازای دارایی های مورد استفاده خود تا چه میزان سودآوری داشته است که این نسبت از طریق رابطه زیر قابل محاسبه می باشد:
میانگین جمع دارایی ها/ سود خالص = بازده دارایی
نسبت های اهرمی:
به نسبت هایی گفته می شود که نشان دهنده توانایی سازمان برای باز پرداخت بدهی های خود می باشد. این نسبت ها به حجم کل بدهی های واحد تاکید دارد که توان واحد را برای انجام تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت خود منعکس می سازند.
نسبت بدهی به سرمایه:
این نسبت توانایی شرکت را برای تعهد به دیون خود نشان می دهد که با استفاده از رابطه زیر قابل محاسبه می باشد.
مجموع دارایی ها/ مجموع بدهی ها = نسبت بدهی
نسبت مالکانه:
این نسبت، نشان دهنده میزان سهم نسبت صاحبان سهام از کل دارایی های شرکت است که ازرابطه زیر محاسبه می گردد.
مجموع دارایی ها/ مجموع حقوق صاحبان سهام = نسبت مالکانه
نسبت پوشش بهره:
در واقع نشان دهنده توان شرکت برای پرداخت هزینه های مالی (مثلا بهره وام های دریافتی) از محل سود عملیاتی می باشد که با استفاده از رابطه زیر قابل محاسبه خواهد بود:
هزینه مالی/ سود عملیاتی = پوشش بهره
اگر نسبت پوشش برابر عدد 4 باشد یعنی این واحد قادر است تا 4 برابر هزینه های عملیاتی را از محل سود عملیاتی خود پرداخت نماید. همچنین منفی بودن درصد پوشش بهره، یعنی این شرکت متحمل زیان عملیاتی شده است.
نسبت های فعالیت:
این نسبت، کاربرد منابع مالی یا دارایی هایی که در اختیار مدیران است و همچنین میزان کارایی مدیریت سازمان را نشان می دهد.
نسبت گردش موجودی کالا :
این نسبت شامل دوره گردش موجودی کالا، فاصله زمانی، دریافت مواد اولیه و تبدیل آن به کالای فروخته شده می باشد. در واقع به مدت زمانی گفته می شود که طول می کشد تا مواد اولیه به کالا تبدیل شوند و به فروش برسند که از طریق رابطه زیر محاسبه می گردد.
میانگین موجودی مواد و کالا/ بهای تمام شده کالا فروش رفته = گردش موجودی کالا
گردش موجودی کالا/ ۱ = دوره گردش موجودی کالا
نسبت گردش جمع دارایی:
نسبت گردش جمع دارایی ها، میزان کسب درآمد و دارایی های یک شرکت را نمایش می دهد، در واقع هر چه این نسبت بالاتر باشد، نشان دهنده کسب درآمد بیشتر و بهره وری بالاتر شرکت است که با توجه به رابطه زیر محاسبه می گردد.
میانگین جمع دارایی/ فروش = نسبت گردش جمع دارایی
نسبت های سودآوری:
نسبت های سودآوری به طور مشخصی میزان سودآوری شرکت مورد نظر را محاسبه می نمایند و در فرمت های مختلف آنها را نمایش می دهد.
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام:
حقوق صاحبان سهام از کسر نمودن بدهی ها از کل دارایی های حاصل می گردد. بازده حقوق صاحبان سهام، نتایج سرمایه گذاری صاحبان سهام را نشان می دهد که رابطه زیر این بازده را محاسبه می کند.
حقوق صاحبان سهام/ سود خالص = بازده حقوق صاحبان سهام
نسبت حاشیه سود ناخالص:
حاشیه سود ناخالص، اثر بخشی قیمت گذاری و کارایی تولید را منعکس می نماید که از طریق رابطه زیر محاسبه می گردد.
فروش/ سود ناخالص = حاشیه سود ناخالص
نسبت حاشیه سود عملیاتی:
این نسبت، تمامی هزینه های عملیاتی را در نظر می گیرد و حاشیه سود عملیاتی میزان سود عملیاتی را از طریق رابطه زیر محاسبه می کند.
فروش/ سود عملیاتی = حاشیه سود عملیاتی
نسبت حاشیه سود خالص:
نسبت سوددهی پس از کسر مالیات را برای هر شرکت مشخص می کند که از رابطه زیر قابل محاسبه خواهد بود:
فروش/ سود خالص = حاشیه سود خالص
نسبت نرخ بازده دارایی:
نرخ بازده دارایی، نسبت دیگریست که از ضرب حاشیه سود خالص در نسبت گردش دارایی حاصل می گردد.
پرسش و پاسخ متداول در مورد نسبت های مالی:
1.آیا برای تصمیم گیری های یک سازمان، فقط یک نسبت مورد نظر می باشد؟
خیر، در تصمیم گیری یک سازمان فقط یک نسبت مورد نظر نمی باشد، زیرا این تمام نسبت های مالی، نتایج عملیات و وضع مالی شرکت را در دوره های مختلف بیان می کند.
2.نسبت های مالی شامل چه چیزهایی می شود؟
این نسبت های مالی، اقلام موجود در صورت های مالی را خود جای می دهند و با بررسی آن ها می توان نسبت ریالی را به نسبت قابل مقایسه تغییر داد. این نسبت ها بین صورت های مالی و اطلاعات موجود ارتباط معناداری به وجود می آورند و استفاده کنندگان می توانند قدرت تحلیل داشته باشند.
3.نسبت نقدینگی چیست؟
نسبت نقدینگی توانایی شرکت در باز پرداخت قرض های کوتاه مدت و بلند مدت را نشان می دهد و نسبت جاری، نسبت آنی و سرمایه در گردش هم در آن قرار دارد.
4.نسبت جاری چیست؟
نسبت جاری جزء نسبت های نقدینگی می باشد و مقیاس توان بازپرداخت بدهی را مشخص می کند.
5.نسبت آنی چیست؟
نسبت آنی جزء اقلام دارایی جاری می باشد و در محاسبه نسبت های جاری مورد استفاده قرار می گیرد. این نسبت موجودی مواد و کالاهای را که می توان آن ها را نقد کرد نشان می دهد.
6.نسبت بازده دارایی چیست؟
نسبت بازده دارایی، میزان سوددهی شرکت را در برابر دارایی ها نشان می دهد. این نسبت نشان می دهد که این دارایی ها تا چه میزان سودآوری داشته اند.
7.نسبت اهرمی چیست؟
نسبت اهرمی، توانایی سازمان را برای بازپرداخت بدهی نشان می دهد. این نسبت توان واحد اقتصادی مربوطه را برای حجم کل بدهی های بلند مدت و کوتاه مدت بررسی می کند.
8.نسبت بدهی به سرمایه چیست؟
نسبت بدهی به سرمایه، توانایی شرکت را برای تعهد به قرض هایش نشان می دهد.
9.نسبت پوشش بهره چیست؟
نسبت پوشش بهره، نشان دهنده توانایی واحد اقتصادی مربوطه برای پرداخت هزینه های مالی وام های دریافتی از سود عملیاتی می باشد.
10.نسبت فعالیت چیست؟
نسبت فعالیت، میزان دارایی مدیران و کاربرد منابع مالی و دارایی های در اختیار را نشان می دهد.
11.نسبت گردش موجودی کالا چیست؟
نسبت گردش موجودی کالا، دوره گردش موجودی کالا، فاصله زمانی، دریافت مواد اولیه و تبدیل آن به کالای فروخته شده را نشان می دهد. در واقع نشان می دهد که چه مدت زمانی طول می کشد که مواد اولیه به کالا تبدیل بشود.
12.نسبت گردش جمع دارایی چیست؟
نسبت گردش جمع دارایی مقدار درآمد به دست آمده و میزان دارایی شرکت را نشان می دهد و بالا رفتن این نسبت، نشان دهنده درآمد بیشتر و بهره وری بهتر می باشد.
13.نسبت سودآوری چیست؟
نسبت سودآوری، میزان سودآوری شرکت را محاسبه می کند و در حالت های مختلف نشان می دهد.
14.نسبت بازده حقوق صاحبان سهام چیست؟
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، نتیجه سرمایه گذاری صاحبان سهام را نشان می دهد و از کم کردن بدهی از دارایی به دست می آید.
15.نسبت حاشیه سود ناخالص چیست؟
نسبت حاشیه سود ناخالص، در واقع نشان دهنده تاثیر قیمت و کارایی تولید را مشخص می کند.
نسبت حاشیه سود عملیاتی چیست؟
نسبت حاشیه سود عملیاتی، کلیه هزینه های عملیاتی را مشخص می کند.
نسبت حاشیه سود خالص چیست؟
نسبت حاشیه سود خالص، سود به دست آمده بعد از کسر مالیات می باشد.
نسبت نرخ بازده دارایی چیست؟
نسبت نرخ بازده دارایی، حالص ضرب حاشیه سود خالص نسبت به گردش دارایی می باشد.
